ಮಾನವನ ಮೆದುಳು

ನಾಡೋಜ ಡಾ. ಪಿ ಎಸ್ ಶಂಕರ್
ಎಮೆರಿಟಸ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್
ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ
ಕೆಬಿಎನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕಲಬುರಗಿ
drpsshankar@gmail.com

ಲಾರ್ಡ್ ಬೈರನ್ ಹೇಳುವಂತೆ ನಮ್ಮ ತಲೆ ಚಿಂತನೆಯ ಗುಮ್ಮಟ ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ‘ಮಾನವನ ಜ್ಞಾನದಚ್ಚಿನ ಸ್ಮಾರಕ!’ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಮೆದುಳೆಂಬ ಅದ್ಭುತ ಅಂಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದಲೇ  ಇದಕ್ಕೆ ಈ ಮಣ್ಣನೆ.

ಮಾನವನ ಮೆದುಳು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜಟಿಲ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಸಂಕೀರ್ಣ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ನರ ಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ನರನಾರುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು 1300 ಗ್ರಾಂ ತೂಕವಿದ್ದು, ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೂ ಅದರ ತೂಕಕ್ಕೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಮೆದುಳಿನ ತೂಕ ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಒಟ್ಟು ತೂಕದ ಕೇವಲ 1/50 ರಷ್ಟಿದ್ದರೂ ಸಹ ಪ್ರತಿ ಬಡಿತದಲ್ಲಿ ಹೃದಯದಿಂದ ಪಂಪ್ ಮಾಡಲಾದ ರಕ್ತದ 1/5 ರಷ್ಟು ರಕ್ತವು ಇದಕ್ಕೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ. ಅಲ್ಲದೆ, ಆಮ್ಲಜನಕ ಮತ್ತು ಗ್ಲೂಕೋಸ್ ಅವಶ್ಯಕತೆ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೇಕಾಗಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಮುಖ ವಸ್ತುಗಳ ನಿರಂತರ ಪೂರೈಕೆ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಇರಲೇ ಬೇಕು. ಇವುಗಳ ಯಾವುದೇ ಕೊರತೆಯು ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರಜ್ಞಾಹೀನತೆ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆದುಳಿಗೆ ನಿರಂತರ ರಕ್ತ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಕೃತಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿದೆ. ಅಯೋರ್ಟಾದಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುವ ಎರಡು ಅಪಧಮನಿಗಳಿದ್ದು, ಅವುಗಳು ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಬುಡವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ. ತೋಳಿನಿಂದ ಬರುವ ರಕ್ತನಾಳದ ಎರಡು ಕವಲುಗಳು ಬೆನ್ನೆಲುಬಿನ ಮೂಲಕ ಕಶೇರುಕ ಅಪಧಮನಿಗಳಾಗಿ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ತಳವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವು ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕುಳಿಕೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಮೆದುಳಿನ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ರಕ್ತವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ಮುಂದೆ ಇವು ಕವಲಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲದರಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಅಂತ್ಯ ಅಪಧಮನಿಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಾಗುವ ಯಾವುದೇ ರಕ್ತ ಸರಬರಾಜಿನ ಕಡಿತ ಅಥವಾ ಅಡಚಣೆಯು ಹಾನಿಕಾರಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ, ಸ್ಮರಣೆ ಮತ್ತು ಆಲೋಚನಾ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮೆದುಳಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ನಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವು ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆದುಳನ್ನು ಒಂದು ಟೆಲಿಫೋನ್ ಎಕ್ಸ್.ಚೇಂಜ್.ಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಮಾಹಿತಿಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಇದನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ತ್ವರಿತವಾದ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲದೆ ಮೋಟಾರು ನರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅನುಭವವಾಗಿದ್ದು, ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವಾಗ ನಮ್ಮ ಪಾದವನ್ನು ಮುಳ್ಳಿನ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಮೃದುವಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟರೆ, ನಾವು ಪಾದವನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಅಥವಾ ಕಾರನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವಾಗ ಯಾರಾದರೂ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಅಡ್ಡ ಬಂದರೆ, ನಾವು ತಕ್ಷಣ ಬ್ರೇಕ್ ಒತ್ತುತ್ತೇವೆ. ಈ ಅನಿಯಮಿತ ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ಪಾದವು ಅನುಭವಿಸಿದರೂ ಅಥವಾ ಕಣ್ಣುಗಳು ಗಮನಿಸಿದರೂ, ಪ್ರಚೋದನೆಗಳು ಮೆದುಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ, ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪಾದಕ್ಕೆ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಮೆದುಳು ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ನಾವು ಎಚ್ಚರವಾಗಿರುವಾಗ, ಕಣ್ಣುಗಳು, ಕಿವಿಗಳು, ನಾಲಿಗೆ, ಮೂಗು ಮತ್ತು ಚರ್ಮದಿಂದ ವಿವಿಧ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಮೆದುಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಅವುಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ. ನಂತರ ದೃಷ್ಟಿ, ಶಬ್ದ, ರುಚಿ, ವಾಸನೆ ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಶ, ನೋವು ಅಥವಾ ತಾಪಮಾನದ ಸಂವೇದನೆ ಎಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.

ದಪ್ಪ ಅಸ್ಥಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಲೆಬುರುಡೆಯಲ್ಲಿ ಮೆದುಳು ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಮೇಲ್ಮೆದುಳು,  ಕಿರುಮೆದುಳು ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಕಾಂಡವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಮೇಲ್ಮೆದುಳು ಆಕ್ರಮಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಯಂತ್ರಣದ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವಾಗಿದೆ ಇದು ಎರಡು ಗೋಳಾರ್ಧವಾಗಿದ್ದು, ಆಳವಾದ ಸಂದಿನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಎರಡೂ ಅರ್ಧಭಾಗಗಳು ಕಾರ್ಪಸ್ ಕೊಲೊಸಮ್ ಎಂಬ ಬಿಳಿ ನಾರಿನಂತಹ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಸಂಪರ್ಕಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಮೃದು ರಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಎರಡೂ ಅರ್ಧಭಾಗಗಳು ಒಂದೇ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳು ಅನೇಕ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಡಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಕೊರಕಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗೋಳಾರ್ಧವು ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಂಟಲ್, ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಪಿಟಲ್, ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಿಟಲ್ ಮತ್ತು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಟೆಂಪೊರಲ್ ಎಂಬ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳಿಂದ ವಿಂಗಡನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಅವು ವಿಭಿನ್ನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಕಣ್ಣುಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಆಕ್ಸಿಪಿಟಲ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ವಸ್ತುಗಳ ಗಾತ್ರ, ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ನಮಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಆದುದರಿಂದ ಈ ಭಾಗವು ನಿಜವಾದ ಕಣ್ಣು. ಟೆಂಪೊರಲ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಶ್ರವಣ ಮತ್ತು ವಾಕ್.ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೇಂದ್ರಗಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ. ಮಾತಿನ ಶಕ್ತಿಯು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದಿದೆ.

ಮೇಲ್ಮೆದುಳಿನ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳು ಒಂದೇತರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಮಾತಿನ ಕೇಂದ್ರವು ಬಲಗೈ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ, ಮತ್ತು ಎಡಗೈ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ಬಲಭಾಗದ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಒಳಗಾದ ಬಲಗೈ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾನಿಯಾಗಿರುವುದನ್ನು ನೀವು ಗಮನಿಸಿರಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ಮಾತಿನ ಕೇಂದ್ರವು ಎಡ ಗೋಳಾರ್ಧದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಬಹುಪಾಲು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಡ ಗೋಳಾರ್ಧವು ಪ್ರಬಲ ಗೋಳಾರ್ಧವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ರುಚಿ ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ಪ್ಯಾರಿಟಲ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಮೂಲಕ ನಾವು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಸ್ಥಿರತೆ, ಗಾತ್ರ, ಆಕಾರ ಮತ್ತು ತೂಕವನ್ನು ಕಣ್ಣಾರೆ ನೋಡದೆಯೇ ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಫ್ರಂಟಲ್ ಭಾಗವು ನಮ್ಮ ಉನ್ನತ ಕಾರ್ಯಗಳಾದ ತೀರ್ಪು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ, ತಾರ್ಕಿಕತೆ, ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ, ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನ ವಿವಿಧ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ನರ ಕೋಶಗಳು ಸೆರೆಬ್ರಮ್ ನ ಗ್ರೇ ಮ್ಯಾಟರ್ ನ ಹೊರ ಭಾಗದಲ್ಲಿವೆ ಮತ್ತು ಒಳಗಿನ ವೈಟ್ ಮ್ಯಾಟರ್ ನರ ನಾರುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳು ವಿವಿಧ ಸ್ನಾಯುಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಿಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಕಾಂಡದ ಮೂಲಕ ಬೆನ್ನುಹುರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿವೆ.

ಮೆದುಳಿನೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವ 12 ಜೋಡಿ ಕ್ರೇನಿಯಲ್ ನರಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಕ್ರಮಾಂಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವು ಸಂವೇದನಾತ್ಮಕ, ಮೋಟಾರು ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ವಾಸನೆ, ದೃಷ್ಟಿ, ಶಬ್ದ, ರುಚಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ಮುಖ, ನೆತ್ತಿ ಮತ್ತು ಗಂಟಲಿನಿಂದ ಸಾಗಿಸುವ ನರಗಳಿವೆ. ಇತರ ನರಗಳು ಕಣ್ಣು, ದವಡೆ, ಮುಖದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ, ಕುತ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ನಾಲಿಗೆಯ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ಹತ್ತನೆಯ ನರವು ಬಾಯಿಯ ಕುಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲದೆ ಎದೆ ಮತ್ತು ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದು, ನುಂಗುವ, ಮಾತನಾಡುವ, ಹೃದಯ ಬಡಿತವನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆಯ ಚಲನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಮದ್ಯ ಮೆದುಳು, ಪೊನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೆಡುಲ್ಲಾ ಆಬ್ಲೊಂಗಟಾ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಮೆದುಳಿನ ಕಾಂಡವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಹುರಿ ತಲೆಬುರುಡೆಯ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ದೊಡ್ಡ ತೆರೆಪಿನ ಮೂಲಕ ಬಾಲದಂತೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. ಮೆಡುಲ್ಲಾ ಆಬ್ಲೊಂಗಟಾ ಬೆನ್ನುಹುರಿಯ ವಿಸ್ತೃತ ತುದಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಮೇಲಿನ ಪೊನ್ ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮೆಡುಲ್ಲಾದಲ್ಲಿನ ನರ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಹೃದಯದ ಅನೈಚ್ಛಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಉಸಿರಾಟ ಮತ್ತು ನುಂಗುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದೇಹದ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ನರ ನಾರುಗಳು ವಿರುದ್ಧ ಬದಿಗೆ ದಾಟುತ್ತವೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬಲ ಸೆರೆಬ್ರಮ್ ದೇಹದ ಎಡ ಭಾಗದ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿಯೂ ಎಡ ಸೆರೆಬ್ರಮ್. ಕಿರುಮೆದುಳು ಮತ್ತು ಸೆರೆಬ್ರಮ್ನ ನಾರುಗಳು ಪೊನ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇದು ಆರನೇ ಮತ್ತು ಏಳನೇ ಕ್ರೇನಿಯಲ್ ನರಗಳ ಜೀವಕಣ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ.

ಪೊನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೆರೆಬ್ರಮ್ ಗಳ ನಡುವೆ ಮಧ್ಯ ಮೆದುಳು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಇಂದ್ರಿಯಾ ಪ್ರಚೋದನೆಗಳಿಗೆ ರಿಲೇ ಸ್ಟೇಷನ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಬರುವ ಸಂವೇದನೆಗಳು ಮೆದುಳಿನ ಆಳದಲ್ಲಿರುವ ಥಲಮಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಬರುವ ನರಗಳು ಮಧ್ಯಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನರದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ನಾರುಗಳು ವಿರುದ್ಧ ಬದಿಗೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ದೇಹದ ಉಷ್ಣತೆ, ಹಸಿವು, ಎಚ್ಚರ, ನಿದ್ರೆ, ನೀರಿನ ಸಮತೋಲನ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಚೋದನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ನರ ಕೋಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಕಿರುಮೆದುಳು ತಲೆಬುರುಡೆಯ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಬ್ರಮ್ ನ ತಳದ ಹಿಂಬದಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ರೈತನ ಪೇಟದಂತೆ ಅನೇಕ ಕಿರಿದಾದ ಮಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂಗಾಂಶಗಳಿಂದಾದ ಸೇತುವೆಯು ಈ ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಅತಿಯಾದ ಕೋಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ರಚನೆಯು ಮೇಲೆ ಮೆದುಳಿನ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಾಗೂ ಕೆಳಗೆ ಬೆನ್ನುಹುರಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಸ್ನಾಯುಗಳ ವಿವಿಧ ವ್ಯೂಹಗಳು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಿಂತಿರುವಾಗ ಮತ್ತು ನಡೆಯುವಾಗ ನಮ್ಮ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಲೋಚನೆಗಳಿಗೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಮೆದುಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತೇವೆ. ಗೋಲ್ಡ್ ಸ್ಮಿತ್ ತನ್ನ ‘ಡೆಸೆರ್ಟೆಡ್ ವಿಲೇಜ್’ ಎಂಬ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ‘And still they gaz’d, and still the wonder grew: that one small head could carry all he knows’. ಅಂದರೆ, ‘ ಅವರು ಇನ್ನೂ ನೋಡುತ್ತಾ ಇದ್ದರು, ಇನ್ನೂ ಅಚ್ಚರಿ ವೃದ್ದಿಸಿತು: ಆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ತಲೆ ತನಗೆ ತಿಳಿದಿರುವುದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೊತ್ತೊಯ್ಯಬಲ್ಲದು’ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.

– ನಾಡೋಜ ಡಾ. ಪಿ ಎಸ್ ಶಂಕರ್
ಎಮೆರಿಟಸ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್
ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ
ಕೆಬಿಎನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಕಲಬುರಗಿ
drpsshankar@gmail.com